งานบุญเก่าแก่จัดมาต่อเนื่องยาวนาน ได้ชื่อว่า วันสารทเดือนสิบ จัดขึ้นในวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ชาวบ้านจะกวนกระยาสารท มาทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ญาติผู้ล่วงลับไปแล้ว จนกลายเป็นประเพณีสารทไทย ทั่วทุกภูมิภาคจะทำบุญวันสารทไทยเหมือนกัน แต่ละท้องถิ่นแตกต่างกัน ไม่ว่าสิ่งของเครื่องใช้ และขนมต่างๆ สำหรับใช้ในพิธีกรรม และจะเรียกชื่อต่างกันไป ในภาคใต้เรียก “ประเพณีชิงเปรต” หรือ “งานสารทเดือนสิบ” จะใช้ขนมพอง ขนมลา ขนมบ้า ขนมดีซำ และขนมกง หรือบางพื้นที่เรียกว่า ขนมไข่ปลา ภาคอีสานเรียก “ทำบุญข้าวสาก” ภาคเหนือเรียก “ตานก๋วยสลาก” ซึ่งจะใช้ขนมที่เรียกว่า กระยาสารท มาช้านาน จนกลายเป็นสินค้าขายดิบขายดี ในช่วงเทศกาลวันสารทไทย อย่างไรก็ตามไม่ว่าจะเรียกชื่อแตกต่างกันอย่างไร คติความเชื่อทางพระพุทธศาสนาก็เป็นไปในทางเดียวกัน คือ ทำบุญเพื่ออุทิศส่วนบุญให้ปู่ย่าตายาย และญาติมิตรทั้งหลายที่ล่วงลับไปแล้วนั่นเอง
เดี๋ยวนี้ไม่ต้องรองานบุญสารทไทย ก็หากระยาสารทรับประทานกันได้ตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในพื้นที่ บ้านใหญ่ อ.ครบุรี จ.นครราชสีมา ชาวบ้านนิยมทำกระยาสารทออกขายกันมานานกว่า 50-60 ปีแล้ว การทำกระยาสารทของชาวบ้านที่นี่ มีการทำกันหลายเจ้าหลายยี่ห้อ หลายสูตรหลายหน้าตาด้วยกัน บางสูตรหนักถั่ว บางสูตรหนักข้าวพอง บางสูตรนิยมแค่เอางามาโรยด้านบน ไม่ใส่ผสมลงไปกวน บางสูตรใส่กะทิ บางสูตรไม่ใส่ ซึ่งแต่ละสูตรรวมถึงการเลือกใช้ของที่แตกต่างกันออกไป ก็ทำให้หน้าตากระยาสารทที่ออกมาแตกต่างกันไปด้วย
วันนี้ผมขอนำกระยาสารทแม่ชมภู มาฝากกัน เพราะว่าเป็นเจ้ากระยาสารทที่มีรสชาติ กรอบนุ่ม หอม อร่อย หวาน มัน กระยาสารทแม่ชมภู เจ้าของคือคุณแม่บุญช่วย หน่ายครบุรี เป็นรุ่นที่ 2 ที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากคุณแม่ชมภู เชื่อกิ่ง กระยาสารทเจ้านี้จะเลือกใช้วัตถุดิบที่ดีมีคุณภาพ ข้าวเม่าพอง ข้าวตอกดอกโต ถั่วลิสง งาคั่วหอมกรุ่น คลุกเคล้าด้วยน้ำตาลอ้อยแท้กลิ่นหอมละมุนและกะทิสด กวนเข้ากันจนเหนียวข้นพอเหมาะและที่สำคัญคือ เขาไม่ใส่สีและสารกันบูด มี 2 สูตรให้เลือก สีเหลืองรสชาติดั้งเดิมและสีเขียวใบเตย
สมัยก่อนเมื่อถึงเทศกาลงานบุญสารทไทย จะมีการกวนกระยาสารทแข่งกันเป็นที่สนุกสนาน นอกจากจะนำกระยาสารทไปทำบุญอุทิศให้บรรพบุรุษแล้ว คนรุ่นเก่าจะนิยมนำกระยาสารท ซึ่งถือเป็นขนมชั้นดีไปมอบให้ผู้หลักผู้ใหญ่ที่นับถือ หรือแลกกันกินเป็นการประชันฝีมือกันอีกด้วย
กระยาสารทแม่ชมภู จะใช้วัตถุดิบที่มีคุณภาพในการผลิตต้องสดๆ ใหม่ๆ ไม่ว่าจะเป็น น้ำตาลอ้อย น้ำตาลมะพร้าว หรือน้ำตาลโตนด กะทิ ข้าวตอก ข้าวเม่าคั่ว งาขาวคั่ว ถั่วลิสงคั่ว โดยใช้น้ำตาลอ้อยลงไปเคี่ยวในกระทะ ด้วยไฟปานกลางค่อนข้างอ่อน พอละลายก็เทกะทิลงไปหมั่นกวนบ่อยๆ ไม่ให้น้ำตาลไหม้ติดก้นกระทะ เคี่ยวจนเหนียวข้นเป็นยางมะตูม ใส่ธัญพืชข้าวตอก ข้าวเม่าคั่ว งาขาวคั่ว และถั่วคั่ว ลงไปกวนจนเข้ากัน โดยกวนในลักษณะทบไปทบมาจากก้นกระทะขึ้นมาด้านบน เมื่อผสมกันจนได้ที่จึงนำขึ้นตักผึ่งให้เย็น มองส่วนผสมของกระยาสารทจากภายนอกอันมี ถั่ว งา ข้าวตอก ข้าวเม่า ที่เรียงเมล็ดกันอย่างมีระเบียบ สีสันสวยงามแลดูน่าทานแล้ว การทำกระยาสารทแต่ละครั้ง กว่าจะออกมาเช่นนี้คนที่ทำต้องทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจมาก เพราะต้องผ่านกระบวนการทำที่ยุ่งยาก ต้องใช้ความประณีตปรุงแต่งรสชาติให้ครบ อีกทั้งยังต้องใช้พละกำลังในการกวน เพื่อให้ส่วนผสมทุกอย่างคลุกเคล้ากันอย่างกลมกลืน ทำให้ได้กระยาสารทที่มรสชาติอร่อย เหนียวนุ่ม หอมหวานมัน เคี้ยวหนึบหนับ จึงมีลูกค้าขาจรขาประจำอุดหนุนไม่ขาดสาย
ปัจจุบันคุณแม่บุญช่วย หน่ายครบุรี กำลังจะส่งต่อให้แก่ คุณสุภาพ สอนครบุรี หรือ น้องเป้ง (เจ้าของเพจ / เฟซบุ๊ค วัยเป้ง นักเลงนมกล่อง) ซึ่งจะเป็นรุ่นที่ 3 “ผมเป็นรุ่นลูกรุ่นหลาน ผมเอามาทำเพจลง เปลี่ยนประยุคการขายให้ทันสมัยขึ้นครับ”
น้องเป้งกล่าว กระยาสารทแม่ชมภู ส่งออกไปขายเเต่ละวันเป็นจำนวนมาก และส่งไปไกลหลายจังหวัดทั่วประเทศก็ว่าได้ นับว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ช่วยสร้างรายได้ให้คนในชุมชนในท้องถิ่น ที่นี่เขาจะทำงานกันแบบครอบครัว ซึ่งมีแรงงานไม่เพียงพอ ทำให้เกิดการจ้างคนในชุมชนเข้ามาช่วย เป็นการกระจายรายได้สู่ชุมชนท้องถิ่นอีกทางหนึ่ง “ที่นี่ทำงานกันทุกวันไม่มีวันหยุด จะจ้างคนในชุมชนวันละ 10 กว่าคนมาช่วยทำครับ ในหมู่บ้านมีเกือบ 10 กว่าเจ้า เรียกว่ามีรายได้กันทุกหลังคาเรือน คนสูงอายุก็ไม่ได้อยู่บ้านเฉยๆ ยังมาช่วยงานที่นี่กันได้ครับ”
ด้วยประสบการณ์ที่ยาวนาน คุณภาพเป็นที่ยอมรับ และมีชื่อเสียงมานานปีของกระยาสารทแม่ชมภู จึงทำให้มีลูกค้าประจำมารับของด้วยตัวเอง แล้วนำไปกระจายขายหลายจังหวัด โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคอีสาน “ส่วนมากเขามารับเองถึงที่ 30 กว่าจังหวัดครับ” หรือแม้แต่คนไทยที่ไปทำงานต่างประเทศ หรือคนที่มีครอบครัวเป็นชาวต่างชาติ ก็มักจะนิยมนำขนมที่มีความเป็นไทย อย่างเช่นกระยาสารทกลับไปฝากทั้งคนไทย และชาวต่างชาติในหลายๆ ประเทศ ซึ่งมักจะได้รับคำชมว่า “อร่อยถูกใจ” เสมอๆ
จึงทำให้กระยาสารทแม่ชมภู กลายเป็นของฝากจากโคราชที่ขึ้นชื่อไปแล้ว กระยาสารทแม่ชมภู ยังได้รับการรับรองเป็นผลิตภัณฑ์ระดับโอทอป เป็นที่สนใจของท้องตลาดกว้างขวางมากยิ่งขึ้นไปอีก สำหรับท่านใดไม่สะดวกเดินทางไปซื้อหาถึง อ.ครบุรี ก็สามารถสั่งซื้อได้ทางเฟซบุ๊ค “วัยเป้งนักเลงนมกล่อง” หรือโทร 065-4282893 ครับ เจ้าคุณฯ ทัวร์ ขอบอก “อร่อยต้องลอง” ครับผม
